EYT'liler için müjdeli haber geldi, Bakan Bilgin önümüzdeki aylarda, uzun süredir beklenen problemin çözüme kavuşacağını paylaştı. Peki ya EYT için hangi formül uygulanacak? İşte merak edilen tüm ayrıntılar...
“Hollanda, Almanya modellerinden bahsediliyor bu doğru değil. Şu an masamızda sadece bir tane EYT formülü var” dedi. Bakan Bilgin ayrıca “Daha çalışmamız sürüyor, birçok aşamadan geçecek” ifadelerini kullandı. Bakan Bilgin belli bir yaş sınırı mı olacak sorusuna ise “bakalım” yanıtını verdi.Milliyet Gazetesi Yazarı Zafer Şahin kulislerde konuşulan formülü anlattı. Şahin konuşmasında şu ifadeleri kullandı: ”Milyonlarca insanın beklediği EYT’de artık sona doğru yaklaşılıyor. Son Kabine sonrasında Çalışma Bakanı Vedat Bilgin’in açıklaması dikkat çekti. Bunlardan birincisi EYT ile ilgili. Masada tek formül olduğunu söyledi Bakan Bilgin.
TEK FORMÜL HANGİSİ?
Kulislerde konuşulan şu; erkeklerde 9 bin gün, kadınlarda 7 bin 200 gün yani 25 yıl ve 20 yılı tamamlayanlar 8 Eylül 1999 öncesi işe girmişse emekli edilecekler.Bu kapsamda Türkiye’de 1 milyon kişinin olduğu belirtiliyor ve her yıl 450 bin kişi emekli oluyor. 2023 yılında düzenlemenin hayata geçmesiyle beraber o yıl Türkiye’de 1.5 milyon kişi emekli olacak.Kuvvetle muhtemelen Bakanın masada olduğunu belirttiği formül buymuş gibi görülüyor. Tabi başka formüller de gündeme gelebilir. Çalışmaya son şekli verildikten sonra Cumhurbaşkanlığı onayına sunulacak ve oradan çıkacak nihai metin TBMM gündemine getirilecek.
Erkekler için ise 25 yıl şartı 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için tamamlanmış durumda. Daha sonra 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanlar ise 25 yılın tamamlanmasını bekliyor.
PRİM ŞARTI 5000’DEN BAŞLIYOR
Prim şartına bakıldığında ise 5000 ile 5975 gün arasında değişiyor. Prim şartını ilk defa işe girilen tarih belirliyor. Bu durumda primi eksik olanlar için hem kısmi emeklilik imkanları bulunuyor hem de borçlanma fırsatları var.
Erkekler için askerlik kadınlar için doğum borçlanması prim gününü tamamlamada yardımcı oluyor. Yine yurt dışı borçlanma, isteğe bağlı sigorta ve Bağ-Kur için ihya gibi imkanlar da bulunuyor.
SON 7 YIL ŞARTI İŞLEYEBİLİR
Burada EYT kapsamı belirlenirken farklı kurumlarda olanlar açısından da bir değerlendirme yapılıyor. 8 Eylül 1999 öncesinde Bağ-Kur’lu olanlar, Emekli Sandığı kapsamında memurluk yapanlar ve SSK dahil olmak üzere her üç kurumda farklı zamanlar da çalışmış olanlar açısından da bir düzenleme gelecek.
Önce Bağ-Kur’lu olup sonra SSK’lı olanlar ya da önce SSK’lı olup sonra Bağ-Kur kapsamında girenler açısından emekli olunacak kurumu primler belirliyor. 2008 yılına kadar farklı kurumlarda çalışanlar açısından son 7 yıllık sigortalılık süresi önem kazanıyor.8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış ancak daha sonra farklı kurumlar (Bağ-Kur, Emekli Sandığı, SSK) dahilinde çalışmış olanlar için de son 7 yıllık sigortalılık süresine bakılacak.
Son 7 yıllık sigortalılık süresinde en fazla ( 3,5 yıl) hangi kurumdan prim yatırılmışsa o kurum şartlarından emekli olunacak. Burada son kurumdan yatırılan 1.261 gün önem kazanacak. Burada son 7 yıllık sigortalılık süresine bakılırken son 7 yıla değil sigortalı olarak geçmiş son 7 yıla bakılacak.
Örneğin 2000-2005 arasında çalışmış bir sigortalı daha sonra ara vermiş ve 2012-2015 arasında da çalışmış. Dolayısıyla burada bakılacak süre 2012-2015 arası ile 2003 ile 2005 arasındaki süreler. Bu sürelerde hangi kurum daha fazla ise o kurum emeklilik şartları oluşacak.
BAĞ-KUR’DA 9000 GÜN VAR
Sabah Gazetesi’nde yer alan habere göre, son 7 yıllık süre sonrasında Bağ-Kur kapsamında olanlar ya da 8 Eylül 1999 öncesinde Bağ-Kur’lu olup halen Bağ-Kur’da devam edenler açısından yaş şartı SSK ile aynı olurken prim şartı değişiyor.
Bağ-Kur’da prim şartı erkekler için 9000 gün (25 yıl) kadınlar için ise 7200 gün (20 yıl) olarak tespit ediliyor. Bu durumda EYT kapsamında prim şartını tamamlamış olma getirildiğinde Bağ-Kur’lular için 9000 gün ve 7200 gün şartları oluşmuş olacak.
EMEKLİ SANDIĞINDA 2002 YILI ÖNEMLİ
8 Eylül 1999 öncesinde ilk kez memuriyete başlayanlar açısından bakıldığında ise 23.05.2002 tarihi önem kazanıyor. Bu tarihe göre erkekler iççin 25 yıl kadınlar için ise 20 yıllık kesenek süresinin kaç yıl kaldığına bakılıyor. Burada 22 yıldan fazla bir süre varsa yaş şartı erkeklerde 60 oluyor. 15-17 yıl arasında ise erkekler için yaş şartı 54 oluyor.
6-8 yıl arasında bir süre kalmışsa bu kez yaş şartı erkekler için48’e kadar düşüyor. 2 yıl ve daha az kalanlar açısından ise 44 yaş şartı bulunuyor.
Kadınlara bakıldığında ise yine 23.05.2002 tarihi itibariyle 20 yıllık sürenin dolmasına kaç yıl kaldığına bakılıyor. Burada 2 yıl ve daha az süre varsa 40 yaş şartı bulunuyor.
17 yıldan fazla bir süre varsa yaş şartı 58’e çıkıyor. 7-8 yıl arasında 46 yaş 12-13 yıl arasında ise 51 yaş şartı bulunuyor.
NASIL HESAPLANIYOR?
Hesaplama yapılırken 23.05.2002 tarihi baz alındığında işe giriş tarihinizden itibaren erkekler için 25 yıl kadınlar için ise 20 yıl süresine bakılıyor.
Bu süre ne kadar kısalırsa yaş şartıda o kadar düşüyor. Kadılar 40-58 yaş arasında erkekler ise 44-60 yaşarasında emekli olabiliyor.